Loạn thị: Giải mã bí ẩn về “kẻ thù” của thị lực

Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng nhìn xa của mắt. Loạn thị khiến hình ảnh bị mờ, méo, gây khó khăn trong sinh hoạt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy cùng Mắt kính Việt Đức tìm cách khắc phục loạn thị nhé!

Nguyên nhân và triệu chứng của loạn thị

Giác mạc

• Giống như mặt kính đồng hồ, giác mạc là phần trong suốt ở mặt trước của mắt, giúp tập trung ánh sáng vào võng mạc.
• Hình dạng lý tưởng: Giác mạc có hình dạng cong đều như mặt trước của một quả bóng, giúp bẻ cong ánh sáng một cách chính xác để tạo ra hình ảnh rõ ràng trên võng mạc.
• Hình dạng bất thường: Khi giác mạc có hình dạng không đều, ví dụ như cong hơn (loạn thị cong) hoặc phẳng hơn (loạn thị phẳng) bình thường, ánh sáng sẽ bị bẻ cong theo nhiều hướng khác nhau, dẫn đến hình ảnh bị mờ và méo.

Thủy tinh thể

• Nằm sau giác mạc, thủy tinh thể là một cấu trúc trong suốt có chức năng điều chỉnh độ tập trung của mắt.
• Hình dạng lý tưởng: Giống như giác mạc, thủy tinh thể cũng có hình dạng cong đều, giúp phối hợp với giác mạc để tập trung ánh sáng chính xác vào võng mạc.
• Hình dạng bất thường: Khi thủy tinh thể có hình dạng không đều, ví dụ như cong hơn hoặc phẳng hơn bình thường, nó cũng có thể gây ra loạn thị, dẫn đến hình ảnh bị mờ và méo.

Di truyền từ cha mẹ

Loạn thị có thể di truyền từ cha mẹ sang con. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị loạn thị, bạn có nguy cơ cao mắc tật này hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn chắc chắn sẽ bị loạn thị nếu có người thân bị.

Giống như nhiều đặc điểm khác, loạn thị cũng có thể được di truyền từ cha mẹ sang con. Nếu bạn có gen di truyền loạn thị, nguy cơ mắc tật này sẽ cao hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là di truyền chỉ là một yếu tố nguy cơ, và không phải ai có gen di truyền cũng sẽ bị loạn thị.

Tác động của môi trường

Một số nghiên cứu cho thấy các yếu tố môi trường cũng có thể góp phần gây ra loạn thị, bao gồm:

• Tiếp xúc với ánh sáng xanh: Việc sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều có thể khiến mắt phải điều tiết liên tục, dẫn đến tăng nguy cơ bị loạn thị.
• Chấn thương mắt: Chấn thương mắt do tai nạn hoặc va đập có thể ảnh hưởng đến hình dạng của giác mạc hoặc thủy tinh thể, dẫn đến loạn thị.
• Một số bệnh lý: Một số bệnh lý như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác cũng có thể gây ra loạn thị.

Triệu chứng

Nhìn mờ, đặc biệt là nhìn xa

Đây là triệu chứng phổ biến nhất của loạn thị. Khi nhìn xa, hình ảnh sẽ bị mờ và méo, khiến bạn khó khăn trong việc nhận biết các chi tiết.

• Mức độ nghiêm trọng: Mức độ mờ mắt có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ loạn thị.

Nhức đầu, mỏi mắt

Loạn thị có thể khiến mắt phải hoạt động nhiều hơn bình thường để tập trung hình ảnh, dẫn đến nhức đầu và mỏi mắt.

• Cảm giác: Nhức đầu thường xuất hiện ở vùng trán hoặc thái dương, có thể lan ra toàn bộ đầu. Mỏi mắt có thể khiến bạn cảm thấy mắt căng tức, ngứa và chảy nước mắt.

• Yếu tố nguy cơ: Những người sử dụng thiết bị điện tử thường xuyên có nguy cơ cao bị nhức đầu và mỏi mắt do loạn thị.

        

Nheo mắt, lác mắt

• Nheo mắt: Khi nheo mắt, bạn sẽ làm giảm lượng ánh sáng đi vào mắt, giúp cải thiện thị lực một cách tạm thời. Tuy nhiên, nheo mắt thường xuyên có thể dẫn đến nếp nhăn và lão hóa da sớm.

• Lác mắt: Lác mắt là tình trạng hai mắt nhìn về hai hướng khác nhau. Loạn thị có thể khiến mắt phải hoạt động nhiều hơn để tập trung hình ảnh, dẫn đến lác mắt.

Khó tập trung khi đọc sách hoặc nhìn vào màn hình điện tử

Loạn thị có thể khiến bạn khó tập trung khi đọc sách hoặc nhìn vào màn hình điện tử.

• Cảm giác: Khi đọc sách, bạn có thể gặp khó khăn trong việc theo dõi dòng chữ và có thể bị nhảy chữ. Khi nhìn vào màn hình điện tử, bạn có thể cảm thấy mắt mỏi và nhức đầu.
• Giải pháp: Sử dụng kính mắt hoặc kính áp tròng phù hợp có thể giúp cải thiện khả năng tập trung khi đọc sách hoặc nhìn vào màn hình điện tử.

Phân loại loạn thị

Loạn thị đều

• Giác mạc hoặc thủy tinh thể có hình dạng cong đều nhưng không đúng độ cong tiêu chuẩn.
• Hình dung: Giống như một quả bóng đá bị bơm hơi quá căng hoặc quá non, giác mạc hoặc thủy tinh thể trong trường hợp này có độ cong không chính xác, dẫn đến hình ảnh bị mờ.
• Mức độ ảnh hưởng: Loạn thị đều có thể ảnh hưởng đến thị lực ở mọi khoảng cách, từ gần đến xa.

Loạn thị không đều

• Giác mạc hoặc thủy tinh thể có hình dạng cong không đều, có thể lồi lõm hoặc vẹo.
• Hình dung: Giống như một quả bóng bầu dục hoặc méo mó, giác mạc hoặc thủy tinh thể trong trường hợp này có hình dạng không đồng nhất, dẫn đến hình ảnh bị méo và biến dạng.
• Mức độ ảnh hưởng: Loạn thị không đều thường ảnh hưởng đến thị lực ở xa hơn so với loạn thị đều.

Loạn thị hỗn hợp

• Kết hợp giữa loạn thị đều và loạn thị không đều.
• Hình dung: Giống như một quả bóng bị méo mó và có độ cong không chính xác, giác mạc hoặc thủy tinh thể trong trường hợp này có cả hai đặc điểm của loạn thị đều và loạn thị không đều.
• Mức độ ảnh hưởng: Loạn thị hỗn hợp có thể ảnh hưởng đến thị lực ở mọi khoảng cách và thường gây ra mức độ mờ và méo hình ảnh cao hơn so với các loại loạn thị khác.

Chẩn đoán và điều trị loạn thị

Khám mắt bằng kính nghiệm khúc xạ

Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng như kính lúp và phễu soi để kiểm tra mắt của bạn.

Mục đích: Xác định các bất thường về cấu trúc mắt, bao gồm giác mạc, thủy tinh thể và võng mạc.

Quy trình:

• Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhìn vào bảng chữ cái hoặc hình ảnh ở nhiều khoảng cách khác nhau.
• Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng các kính thử khác nhau để điều chỉnh thị lực của bạn.
• Khi bạn nhìn thấy hình ảnh rõ ràng nhất, bác sĩ sẽ xác định được độ loạn thị của bạn.

Đo khúc xạ bằng máy

Máy đo khúc xạ tự động sẽ đo lường chính xác độ cong của giác mạc và độ dài của mắt.

Mục đích: Cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng mắt của bạn, bao gồm độ loạn thị, độ cận thị và độ viễn thị.

Ưu điểm:

• Phương pháp này nhanh chóng, chính xác và không gây khó chịu cho người bệnh.
• Máy đo khúc xạ có thể phát hiện sớm các dấu hiệu của các bệnh lý về mắt khác như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.

Điều trị loạn thị

Kính mắt

Mắt kính loạn thị có các tròng kính được thiết kế đặc biệt để bẻ cong ánh sáng theo cách phù hợp với hình dạng giác mạc hoặc thủy tinh thể của người đeo, giúp cho hình ảnh được hội tụ rõ ràng trên võng mạc.

Cấu tạo

Tròng kính: Giống như các loại kính mắt khác, tròng kính loạn thị là bộ phận chính, có chức năng bẻ cong ánh sáng đi vào mắt. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở thiết kế đặc biệt của tròng kính:

• Mặt trước: Có độ cong bất đối xứng, giúp điều chỉnh hướng đi của ánh sáng phù hợp với hình dạng giác mạc hoặc thủy tinh thể bị loạn thị.
• Mặt sau: Có thể được thiết kế phẳng hoặc cong nhẹ, tùy thuộc vào độ loạn thị và nhu cầu của người sử dụng.

Chất liệu: Tròng kính loạn thị được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như nhựa, thủy tinh hoặc polycarbonate. Mỗi loại chất liệu đều có ưu nhược điểm riêng, do đó, bạn nên lựa chọn dựa trên nhu cầu và khả năng tài chính của bản thân.

 

Kính áp tròng

Kính áp tròng mềm và kính áp tròng cứng là một lựa chọn thay thế cho kính mắt.

Ưu điểm

• Kính áp tròng mang lại thị lực rõ ràng và không bị giới hạn bởi gọng kính.
• Kính áp tròng mềm có thể sử dụng trong thời gian ngắn hoặc dài hạn.
• Kính áp tròng cứng có thể giúp cải thiện thị lực cho người bị loạn thị nặng.

Nhược điểm

• Kính áp tròng có thể gây kích ứng mắt và cần được vệ sinh thường xuyên.
• Kính áp tròng mềm có thể không phù hợp với người có mắt khô hoặc nhạy cảm.

Phẫu thuật

Các phương pháp phẫu thuật như LASIK, PRK và Relex Smile có thể giúp điều trị loạn thị vĩnh viễn.

Mục đích: Thay đổi hình dạng của giác mạc để cải thiện thị lực.

Ưu điểm:

• Phẫu thuật có thể giúp bạn loại bỏ sự phụ thuộc vào kính mắt và kính áp tròng.
• Phẫu thuật có thể mang lại thị lực rõ ràng và sắc nét.

Nhược điểm:

• Phẫu thuật có thể gây ra một số biến chứng như khô mắt và nhìn mờ tạm thời.
• Phẫu thuật có thể không phù hợp với tất cả mọi người.

Kết luận 

Hiểu rõ về loạn thị sẽ giúp bạn phát hiện sớm và điều trị hiệu quả tình trạng này. Hãy tham khảo bài viết của Mắt Kính Việt Đức để được hiểu và tìm được phương pháp điều trị phù hợp nhất.